Pojęcie władzy rodzicielskiej zostało zapisane w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym. Według definicji są to prawa i obowiązki przysługujące rodzicom, względem dziecka od chwili jego narodzin, aż do uzyskania przez niego pełnoletności. To ogół uprawnień i zobowiązań do wykonywania pieczy nad potomkiem, uwzględniając przy tym jego majątek oraz wychowanie dziecka z poszanowaniem jego praw i godności.
W jakich sytuacjach może dojść do próby ograniczenia władzy rodzicielskiej?
Władza rodzicielska musi być sprawowana tak, aby nie naruszała interesu i dobra osoby małoletniej. W sytuacji, kiedy dziecko jest już na tyle dojrzałe umysłowo i emocjonalnie, że może samodzielnie wyrazić swoją opinię, wówczas przy podejmowaniu kluczowych decyzji, rodzice powinni mieć na uwadze jego zdanie. Władza rodzicielska przysługuje każdemu z rodziców, jednak powinni oni wspólnie decydować o losach potomka przy uwzględnieniu jego dobra. W sytuacji, kiedy sprawowanie praw rodzicielskich odbywa się z naruszeniem dobra dziecka, wówczas Sąd może zdecydować o ograniczeniu władzy rodzicielskiej jednego z rodziców lub też obojga.


Istnieją dwie okoliczności, w których dochodzi do ograniczenia władzy rodzicielskiej. Pierwszą z nich jest rozłączenie rodziców, druga stanowi zagrożenie dla dobra dziecka.
Rozłączenie rodziców odnosi się do sytuacji, w których nie mieszkają oni razem oraz nie prowadzą wspólnie gospodarstwa domowego. Najczęściej dzieje się to wskutek rozwodu lub też separacji, emigracji zarobkowej czy życia w innych miastach. Pozostawanie małżonków w stałym konflikcie również może być przesłanką do ograniczenia władzy rodzicielskiej. Z kolei zagrożenie dobra dziecka odnosi się do wewnętrznych kłopotów rodziny, które rzutują na potomka. Mowa tutaj o takich okolicznościach jak: uzależnienia jednego bądź obojga rodziców, przemoc, demoralizacja, trwały brak zainteresowania się dobrem dziecka i pozostawienie go bez opieki czy zaniedbywanie jego potrzeb.
Jakie są rodzaje ograniczenia władzy rodzicielskiej?
Ograniczenie władzy rodzicielskiej najczęściej odnosi się do jednego z rodziców, jednak może dotyczyć również obojga małżonków. Do ograniczenia praw i obowiązków związanych z wychowaniem dziecka najczęściej dochodzi podczas spraw rozwodowych. W tym przypadku dotyczy to jednego z rodziców. Jednak w sytuacji, kiedy dochodzi do naruszenia dobra dziecka, ograniczenie władzy rodzicielskiej będzie wiążące dla obojga rodziców. Ograniczenie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców ma miejsce w sytuacji, kiedy matka lub ojciec dopuszcza się naruszenia dobra dziecka np. poprzez stosowanie przemocy, zaniedbywanie czy uzależnienia. Jeśli oboje rodziców zachowuje się w sposób dysfunkcyjny, wówczas prawa są odbierane obojgu.
W Polsce większość spraw dotyczących ograniczenia władzy rodzicielskiej dotyczy ojców. W przypadku rozwodów dziecko najczęściej pozostaje przy matce.


W jaki sposób można uzyskać takie ograniczenie?
Wniosek o ograniczenie praw rodzicielskich w stosunku do jednego lub obojga rodziców może złożyć każda osoba posiadająca wiedzę, która wskazuje, że dziecku jest wyrządzana krzywda. Do takich osób można zaliczyć: jednego z rodziców, dziadków, kuratora sądowego, pracownika opieki społecznej, funkcjonariusza policji, pracownika instytucji edukacyjnej itp. Wniosek należy złożyć w sądzie, właściwym na miejsce zamieszkania dziecka. Decyzja o wszczęciu postępowania jest podejmowana po przeprowadzeniu przesłuchania. Ważne jest, aby osoba, która składa stosowny wniosek, dysponowała odpowiednimi dowodami, które będą stanowiły poparcie jej twierdzeń oraz żądań.
Jak może wyglądać przywrócenie władzy rodzicielskiej po ograniczeniu?
Orzeczenie sądu o ograniczeniu władzy rodzicielskiej jest tymczasowe jednak, aby prawa zostały przywrócone, będzie wiązało się to z koniecznością zmiany przesłanek, które spowodowały ograniczenie. Rodzic lub rodzice muszą zwrócić się do sądu z prośbą o rozszerzenie zakresu władzy rodzicielskiej, lub jej przywrócenie. W tym celu należy udowodnić, co dokładnie uległo zmianie i w jaki sposób zostało poprawione tak, aby Sąd mógł przychylić się do wniosku. Tutaj nieoceniony będzie polecany adwokat ze Szczecina. Pomoże on przejść przez całą procedurę, która jest nieco zawiła.
Sąd podejmując decyzję o przywróceniu władzy rodzicielskiej, w pierwszej kolejności kieruje się dobrem dziecka. Może ona być przywrócona w pełni lub częściowo. To dość skomplikowana procedura, która wymaga odpowiedniej wiedzy, dlatego dobrze jest polegać na wsparciu doświadczonego adwokata.